19. yüzyıl sonu ve 20 yüzyıl başlarında Seyhan Nehri kıyısında inşa edilmiş konaklar ile Ulucami Mahallesi’ndeki anıtsal sivil mimarlık örnekleri geleneksel konut mimarisinin özenli ve seçkin örneklerini oluşturmaktadır. Bu yapılar, çatılarındaki esinti ve manzaraya açık cihannümaları ile 4 kata varan yükseklikleriyle Tepebağ ve Sarıyakup Mahallesi’ndeki 1-2 katlı mütevazi konutlardan mimari biçimlenişleri, sokak-yapı ve avlu-parsel ilişkileri, parsel büyüklüğü ve kullanımı, çatı biçimlenişleri ile belirgin biçimde farklılaşırlar. Yüksekliğin artmasının yanı sıra bu yapılarda zemin katlarda da dışa açılmaların yapıldığı, parsellerin büyüdüğü ve avlu kullanımının kaldırılarak parsellerin tümüne yapıların oturtulduğu görülmektedir.
Bugün daha çok Tepebağ ve Kayalıbağ mahallerinde ayakta kalabilmiş olan geleneksel Adana evleri, Adana’nın tarihi kent kimliğinin en önemli parçalarından birini oluşturmaktadır.
Adana’da 1998 yılında yaşanan depremde en fazla hasar gören bölgelerin başında gelen Tarihi Tepebağ Mahallesi’nde yıkılmaya yüz tutmuş onlarca tarihi yapılar insanları korkutuyor. Adana’nın simgesi tarihi evler onca olumsuzluğa rağmen ayakta kalma mücadelesi veriyor.
Adana Depreminin üzerinden 22 yıl geçmesine rağmen Adana merkezde bulunan Tarihi Tepebağ’da depremin korkutan yüzü hala ilk günkü gibi duruyor. Adana Depreminden sonra Tepebağ Mahallesi’nde onlarca bina riskli görüldüğü için tahliye edilirken, tahliye edilen binaların birçoğu tarihi eser niteliği taşıdığı için yıkılamadı. Yıkılamadığı gibi restorede edilemedi.
Tepebağ Mahalle sakinleri ve o mahalleden geçmek zorunda kalanlar ise korku dolu anlar yaşıyor. Özellikle rüzgarlı ve yağışlı günlerde eski binalardan sesler geldiğini söyleyen mahalle sakinleri, yetkililerin bu duruma artık çözüm bulmasını istedi. Çoğu tarihi binanın kendiliğinden yıkıldığını söyleyen mahalle sakinleri, neredeyse yüz yıllık tarihi bulunan binaların şuanda yarısının yıkılmış durumda kalan yarısının ise her şeye rağmen ayakta durmaya çalışıyor.
Tarihi mahallede bulunan her sokağın her binanın ayrı bir hikayesi var.
Ancak bugüne kadar ülkenin yapılaşma ve imar sisteminde sorunları giderecek, ihtiyaca cevap verecek adımlar atılmamıştır.