Son zamanlarda en fazla duyduğumuz konuların başında kentsel dönüşüm projeleri var. Aslında dışardan bakıldığında kentsel dönüşüm vatandaşın menfaatine görünse de işin içine girince çok fazla ayrıntı olduğunu göreceksiniz.
Pek çok insan içinde yaşamış olduğu apartmanın yenilenmesini istiyor. Malum Adana’da imara açık olan arsa miktarı az. Ayrıca insanlar Barajyolu, İller Bankası, Kenan Evren, Turgut Özal, Süleyman Demirel, Güzelyalı, Kurttepeve Huzurevleri gibi belli başlı yerlerde konut sahibi olmak istiyor.
Bu talep ise, müteahhitleri kentsel dönüşüm projelerine yönlendiriyor.
Müteahhitler yüksek fiyatlara arsa almaktansa, eski apartman binalarının bir nevi yüzde 50’sine ortak oluyor. Aslında amaç sonuca hasıl olursa ve hak sahipleri de buna rıza gösteriyorsa, hiçbir sıkıntı yok. Fakat son zamanlarda kentsel dönüşüm projeleri nedeniyle pek çok insan mağdur olmuş, olmaya da devam ediyor.
Geçen gün tapu müdürlüğüne uğradım. Orada ki memurun, “Son zamanlarda kentsel dönüşüm mağduru sayısı giderek artıyor. Çok yazık oluyor” diye kendi kendine seslendiğini işittim. Ertesi günde yolum bir ilçe belediyesine düştü. Aklıma geldi, imar müdürlüğüne uğradım. Meğer onlarda aynı dertten rahatsızlarmış. Kentsel dönüşüm projelerinde müteahhitler toplayabildiği kadar parayı toplayıp ortadan kayboluyormuş. Hatta kaybolmasına da gerek yokmuş, “İflas ettim, param yok” dediğinde bile bu işin bir cezası yokmuş anlatıldığına göre. Onlarca insan, bu şekilde bir anda evsiz kalabiliyormuş.
Konuyla ilgili birkaç kişi ile konuştum. Kentsel dönüşüm projesinde, müteahhitlerin belirli oranlarda devlete teminat yatırması gerektiğini söylüyor. Eğer böyle bir teminatın olması durumunda, kentsel dönüşüm projesi için imzalanan ve noter tarafından tasdik etilen sözleşmede eksik kalan husus ya da hususlar teminat olarak yatırılan tutardan karşılanabilir. Ayrıca, müteahhidin iflas etmesi veya ortadan kaybolması durumunda da yine teminat olarak yatırılan para ile inşaat tamamlanabilir. Aksi durumda bu konuda mağdur olan insan sayısı giderek artacak.
Meğer işsiz kalan, canı sıkılan, vurgun yapmak isteyenler bir anda kendisini müteahhit olarak tanıtıp, insanların bin bir emekle sahip olduğu evlerine göz dikiyormuş. Yani büyük vurgun peşinde olup da, müteahhit kılığına giren sahtekar sayısı çokmuş. Bu konuda devletin harekete geçmesi ve kentsel dönüşüm projelerinde vatandaşları garantiye alacak düzenlemeler yapılması gerekiyor.
Böyle bir düzenleme yapılıncaya kadar ise konutlarını kentsel dönüşüm projesi ile yeniletmek isteyen kişilerin dikkatli çok dikkatli davranması gerekiyor. Öncelikle kişilerin kentsel dönüşüm projesini yapacak müteahhitlik firmasının öncelikle çok iyi araştırması ve firmanın daha önce yaptığı projeleri incelemesi gerekiyor.
Ayrıcı müteahhidin kentsel dönüşüm kapsamında proje gerçekleştirebilmesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen müteahhitlik lisansının olması gerekiyor. Mağdur olmamak adına bina sahiplerinin linans konusunu da incelemesi gerekiyor. Kentsel dönüşüm kapsamında anlaşma sağlanacak müteahhit firmanın geçmiş projelerini mümkünse yerinde görerek inşaat kalitesini incelemek, taahhütlerini yerine getirip getirmediğine, projelerini zamanında teslim edip etmediğine ve projelerin prim oranına bakmak oldukça önemli.
Tüm bunlar sonunda müteahhit iflas ettiğini açıklarsa yada ortadan kaybolursa o zaman konut sahiplerini oldukça zor bir süreç bekliyor. Bir taraftan başka bir müteahhit aramak zorunda kalırken, bir taraftan iflas eden veya ortadan kaybolan müteahhidin geride bıraktığı borçları ödemek zorunda kalıyor. Sonrasında ise inşaatın geriye kalan bölümlerini tamamlayabilmek için cebinden para ödemeye başlıyor. Ve tüm bunları yaparken, apartman sakinlerinin birlik olması gerekiyor. Eğer müteahhidin yarıda bıraktığı işi tamamlamak adına ortaya çıkan masrafları ödemeyen bir konut sahibi olursa, o kişi veya kişilere de yine hiçbir kanunu yaptırım uygulanamıyor.
Siz siz olun, eğer mağdur olmak istemiyorsanız kentsel dönüşüm projesi için evinizi devretmeden önce müteahhitlik firmasına karşı kendinizi garantiye almaya çalışın… En azından, daha önce konut üreten müteahhitten konutunuza karşı başka bir konut talep edin…
