22°
Bugün ziraat eğitiminin en ciddi sorunu nitelik sorunu olduğu konusunda hemen hemen çoğumuz mutabakat içindeyiz. 1995 yılından bu yana verdiğim derslerde üniversite bakış açısıyla yoruma dayalı, karşılaştığı sorunu analiz etme ve çözme, grafik okuma ve analitik düşünme üzerine sorular sorarım. Uzun zamandır öğrencilerin sorulara verdiği cevapları analiz ederek genel bir kanaat oluşturmaya çalışıyorum. Ancak son yıllarda öğrencilerin sorulara verdiği cevaplarda durumun gittikçe kötüleştiğini görüyorum. Birçok üniversiteden edindiğim izlenime göre öğretim üyesi meslektaşlarımız çok sayıda benzer serzenişleri dile getiriyorlar.
En son yaşadığım bu sınav döneminde sınav sonuçlarının bende bıraktığı etki ziraat eğitiminin can çekiştiği yönünde. Ziraat Fakültesinde uzun dönemdir verdiğim “Tarım Tarihi ve Deontoloji”, “Kök Bölgesi Ekosistemi”, “Toprak Bilimi ve Bitki Besleme” dersleri çerçevesinde (ders notu içeriğine ve müfredata bağlı kalarak) öğrencilere sorduğum aşağıdaki sorulara aldığım cevaplar ve öğrencilerin sınav kâğıtlarından çıkardığım genel durum şöyledir.
TARIM TARİHİ VE DEONTOLOJİ DERSİ SINAVINDA SORULAN BAZI SORULAR:
“1. Toprak Bilimi açısından ziraat mühendisi, mesleğini icra ederken hangi meslek ilkelerine uymalıdır? Toprak etiği sizce neyi ifade ediyor?
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçişte Türkiye tarımının yapısal sorunları nelerdi?
Cumhuriyetin ilk yıllarında tarım alanında yapılan başlıca yenilikler ve kazanımlar nelerdir? Örnekleriyle açıklayınız.
4.Osmanlı döneminde toprak mülkiyetinin hukuki durumu neydi? Açıklayınız
Günümüz bilgi ve iletişim çağının tarıma bilimine olan katkılarını geçmişle karşılaştırarak açıklayınız?
Mevcut Türkiye tarımsal yükseköğretimi konusunda ne tür aksaklıklar görüyorsunuz ve geleceğe ilişkin önerilerinizi nelerdir, yazınız.
Yukarıdaki sorulara verilen bazı cevaplardan bazı öğrencilerin sanki dersi hiç dinlemediklerinin veya anlatılanları anlamadıklarının, hatta ders notunun kapağını bile açmadıklarının kanaatine vardım. Verilen cevaplar genel bir söylemin ötesinde analitik ve sentezleyici öğeleri çoğu zaman içermiyor: Bazıları şu şekildedir:
“Osmanlı döneminde devlet askerleri beslemek için tarım yapıyordu.”
“Cumhuriyet ile birlikte Türkiye’de kölelik sistemi kalktı.”
“Cumhuriyet ile toprak reformu yapıldı, köylüler toprak sahibi oldu.”
“Cumhuriyetle birlikte toprak devletin mülkiyetine geçti.”
“Köy Enstitüleri kuruldu, köylüler modern tarım tekniklerini öğrendiler.”
“Osmanlı döneminde tarım yapılacak fazla alan yoktu, Cumhuriyet ile birlikte tarım alanları artırıldı.”
“Osmanlı döneminde kimyasal gübre kullanımı yasaktı, Cumhuriyet ile birlikte gübre kullanımı serbest bırakıldı.”
“Cumhuriyet ile birlikte Türkiye’de traktör fabrikası kuruldu ve tohum ıslah çalışması başladı.”
“Osmanlıda ekim nöbetine önem veriliyordu, cumhuriyet bu durumu ortadan kaldırdı.”
“Osmanlı döneminde devlet yanlış bitkilere destek veriyordu.”
“Meslek ahlakı demek, güzel ahlaklı olmak demektir.”
“Deontoloji çiftçiye hizmet etmek demektir.”
“Ziraat mühendisi, güzel ahlaklı olmak zorundadır.”
Günümüz tarım eğitimi konusunda öğrencilerin görüşü
Öğrencilerin zorunlu olarak açıkta kalmamak için tercihen Ziraat Fakültesine geldiklerini, çoğu bölümler ve dersler hakkında bilgi sahibi olmadan tercih yaptığını belirtiyor. Mesleğe ve geleceğe yönelik ciddi bir isteksizlik hakim. Çoğunlukla eğitim sisteminden ve ders işleyiş yönteminden rahatsızlar. Derslerin ezbere işlendiğini belirtiyorlar. Dört yılın yetersiz olduğunu, dersleri anlamadıklarını belirtiyorlar. Stajı angarya olarak görüyorlar.
Daha çok uygulama yapılmasını istiyorlar. Alanlarında yeterli araştırma yapma olanağına sahip olmadıklarını belirtiyorlar (Diğer yandan Kök Bölgesi Ekosistemi dersinde her öğrenciye dönem ödevi olarak verdiğim bir bitki yetiştirme denemesi çerçevesinde yetiştirdikleri bitkilerini halen hasat etmeyen öğrencilerin olması da ayrı bir paradoks).
Bizlere de eleştiri var
