Öğrenmenin verdiği mutluluğu başka hiçbir şey sağlayamaz.
İnsanlığın geçmişten günümüze geçirdiği tarım devrimi, sanayi devrimi, bilişim ve iletişim teknolojileri devrimi yanı sıra bugünlerde bugünler de dördüncü sanayi devrimi olarak da ifade edilen Endüstri 4,0 olarak belirtilen yeni sanayi devrimi-iletişim teknolojilerini ileri bir aşması dijital-robot teknolojileri çağı yaşanıyor. Tarım devrimi 10 bin küsur yıl etkisini sürütürdü.
Sanayi devriminin 1780’de başladığını düşünürsek yaklaşık 200 yıl kadar etkili oldu. İletişim teknolojileri devriminin 1980’lı yıllarda başladığını düşünürsek 40 yıl kadar etkili olduğu görülüyor. Tarım toplumunun üretim aracı tarım, toprak ve hayvandı. Güç insan ve hayvan gücü, Sanayi toplumunun üretim aracı makine ve gücü buhar ve elektrik enerjisi, İletiş toplumunun aracı elektronik ve gücü beyin gücü. İletişim çağında bilgi üretiyor. Bilgi paylaşıldıkça azalmıyor tam tersine çoğalarak genişliyor.
Günümüzde bilimin ve teknolojinin yaratığı etki ile sanayi devriminin üretimine bilişim eklendi ve otomasyon süreci bir üst boyuta taşındı. İnternet web, yenilenebilir enerji kavramı ve verimliliği sağlandı. Bugün bütün bu birikimin bir üst basamağı daha gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır. Bilişim teknolojileri endüstri ile bir araya gelerek daha üst bir üretim modeli olan Endüstri 4,0 ile üretim süreci dijitalleşmekte, makinelerin birbirleriyle doğrudan iletişime geçmesi amaçlanıyor. Birçok üretim tesisi dijital entegrasyona geçecek ve üretim artışı yanında kaynak tasarrufu sağlanacağı düşüncesi ile. Bu yolla verimliliğin artması, insan kaynağı, enerji ve su gibi kaynakların gereğinden fazla kullanılmaması amaçlanıyor.
Tarım toplumunda çevre sınırlı olanda kontrol edildi ve az kirletildi. Sanayi toplumu çevreye ciddi zarar verdi. Özellikle silah ve kimya ve ciddisi kimyasal ilaç ve atıklar çevreye ciddi zarar verdi. İletişim teknolojileri çağında çok sayıda araç gereç, elektronik malzeme yer yüzeyine ve atmosfere boca edilmektedir. Yeni Endüstri 4.0 ise doğal olarak sanayi toplumunun yaratığı çevre kirliliği kısmen azaltılmaya çalışmaktadır.
BİLGİYE ERİŞİM YOLLARI
Bilgiye erişim her şeyden önce bir amacın oluşumuna bağlıdır. Günümüzde anlık üretilen onlarca TB’lık bilgi içinde neyin arandığını net olarak bilinmesi gerekiyor. Aranan bilgiye nasıl ve ne şekilde erişileceğinin bilinmesi önemli.
Öncelikle ne arandığının net olarak bilinmesi gerekiyor. Aradığınız bilgi veya kaynak için nasıl bir bilgi arayışına girileceğinin bilinmesi gerekir. Bilgi kaynaklarına erişim açık erişim kaynakları, basılı kaynak, dijitalize edilmiş veya edilmemiş eski kaynak vs. belirlenmesi önemli.
Kaynak arayışında eldeki olanaklar, zaman yönetimi ve Bilimsel Bilgi İçin Kaynak Türlerinin ne olduğunun bilinmesi önemli.
Bilimsel bilginin bulunması ve elde edilmesi için kütüphane kullanımının bilinmesi ve gerektiğinde alternatif bilgiye erişim kaynaklarının da tanımlanması önemli. Öncelikle konunun belirlenmesi ve Önceden yapılmış çalışmaların incelenmesi gerekir. Bilgiye erişmek için bilgi kulanım teknolojisi ve sistematiklik ve organizasyon şemasının okuma bilgisine sahip olmak önemlidir.
Mevcut Kütüphane ve dokümantasyon merkezleri üzerinden sağlanan bilgiye erişim şekillerinin de bilinmesi ve kütüphanelerin bu olanağa sahip olması gerekir.
AÇIK ERİŞİM
Açık Erişim; ANKOS Açık Erişim… (2006)’ın tanımlamasına göre bilimsel bilginin internet aracıyla finansal, yasal ve teknik engeller olmaksızın, erişilebilir, okunabilir, kaydedilebilir, kopyalanabilir, yazdırılabilir, taranabilir, tam metne bağlantı verilebilir, yazılıma veri olarak aktarılabilir ve her türlü yasal amaç için kullanılabilir biçimde kamuya ücretsiz açık olması olarak tanımlanmaktadır. Ertürk (2008)’ün doktora çalışması çerçevesinde elde ettiği verilerine göre öğretim üyelerinin en azından yarısının açık erişim farkındalığına sahip olduğu görülmektedir. Bu bağlamda bir farkındalık yaratma halen önemli. Üniversitelerin strateji raporları kütüphane ve bilimsel dergilerde açık erişim sağlanmalı.
