14°
Türkiye’de daha ucuz olması gereken toplu taşımacılık maalesef oldukça pahalı. Türkiye’de tek ucuz toplu taşımacılığın trenlerde olduğunu düşünüyorum, bunun dışında kalan şehir içi ve şehir dışı dolmuş, otobüs ve taksi fiyatları cep yakıyor.
Şöyle ki; Adana’dan Mersin’e iki arkadaş gitmek istediniz. Adana – Mersin şehir merkezinden şehir merkezine 100 km olarak kabul edelim. Bu mesafeyi bir LPG’li araç 1 litre gaz ile 9 km gittiğini kabul edersek Adana’dan Mersin merkeze yani 100 km yol için 11 litre gaz tüketimi yapar. Şuanda LPG fiyatını ortalama olarak 2 lira 70 kuruştan hesaplayacak olursak, 11×2.70: 29 lira 70 kuruş yapar.
Peki, Adana’dan Mersin’e şehirlerarası otobüslerle gitmek istediğimizde, seyahat şirketi kişi başı 30 TL ücret alıyor. Şimdi bu fiyata bakacak olursak, ne anlamı kaldı otobüsün toplu taşıma aracı olduğunun…? Seyahat acentesi bir otomobilin Mersin’e gitmek için tüketeceği yakıt fiyatından daha fazlasını tek bir kişi için istiyor.
Hesap yapmaya devam edecek olursak, 2 kişi ile Adana’dan Mersin’e otobüsle ile gidip gelmek 120 TL. şehir içi dolmuş ücretleri hariç. Otomobil ile Adana’dan Mersin’e gidip gelmek 60 TL.
Peki, iki kişi Mersin’e tren ile gidip gelirse o zaman kaç lira öder? Adana’dan Mersin’e gidiş-dönüş tek kişilik bilet fiyatı 6 TL. Yani iki kişi Adana’dan Mersin’e gidip gelmek 24 TL. İşte toplu taşıma deyince insanın aklına böyle bir ücret geliyor. Ancak otobüs ve dolmuşlarda bu fiyatı bulamayan insanlar, kendisine araç alıp trafiğe çıkıyor.
Böylece hem trafiğe çıkan araç sayısı artıyor ve trafiğe neden oluyor, hem de milli ekonomimiz zarar görüyor. Türkiye’de yapılan toplu taşımacılığa acilen çözüm bulunması gerekiyor. Aksi takdirde insanları kendi aracını kullanmaktan kimse vazgeçiremez.
Tabi bu işin birde uzak mesafesi var diyeceksiniz. Uzak mesafe de otobüs bilet ücreti de artıyor, araçların kullanmış olduğu yakıtta. Sonuçta insanları şehirlerarası otobüsler evinden alıp gideceğe eve bırakmıyor. Ya da gittiği yerlerde ziyaret edeceği noktalara ücretsiz servis imkânı sunmuyor. Tüm bunları da göz önünde bulunduracak olursak, yine özel araç kullanımı insanlara daha kârlı geliyor.
Peki, o zaman insanlar neden toplu taşıma araçlarını tercih etsin?
Bence burada bir çarpıklık söz konusu. Toplu taşıma araçları vergi ödüyor, ÖTV, MTV, kasko ve sigorta gibi ücretler ödüyor. Evet, ama vergi dışında özel otomobillerde bu ücretleri ve primleri ödemiyor mu?
Trafik yoğunluğunun ve çevre kirliliğinin önlenmesi için çağrıda bulunanlar, insanların daha az ulaşım ücreti ödemesi için bir şeyler yapamazlar mı? Bana göre çok şey yaparlar ama bu duruma her nedense her sessiz kalıyor.
Sonuç olarak diyebiliriz ki; Türkiye’de toplu taşıma ücretleri olması gerekenden çok pahalı. Bu nedenle Türkiye’de toplu taşıma ücretlerine acilen yeni bir ayar verilmesi gerektiği inancındayım. Eğer toplu taşıma ücretleri olması gerektiği miktara düşürülmesi durumunda, insanlar toplu taşıma araçlarını tercih eder ve toplu taşımacılar bu işten karlı çıkar. Öte yandan trafik rahatlayacağı için yine toplu taşıma araçları normalinden daha az yakıt tüketir ve yine bu işten kârlı çıkar. İnsanların işyerine ve evlerine toplu taşıma araçları ile gidip gelmesi durumunda daha az araç çalışacağı için hem çevre gürültüsü hem de çevre kirliliği yaşanmayacaktır.
Toplu taşımacılığın getireceği birçok fayda var, ancak önemli olan toplu taşımacılığı toplumun her kesiminden insana, yaygın bir şekilde kullandırabilmek…
