27°
Değerli okurlarım bugünkü yazımda akne ve neticesinde oluşan izler ile bunların tedavilerinden bahsetmek istiyorum.
Değişik formları bulunan akne, kıl folikülü (yuvası) ve buna bitişik duran yağ bezlerinin uzun seyirli iltihabi bir hastalığıdır. Her iki cinste, tüm ırklar ve yaş gruplarında görülebilen akne en sık genç erişkinleri (15-20 yaş aralığı) etkiler. Akne genellikle bünyesel yatkınlık zemininde gelişse de ilaçlar (vitaminler, glukokortikoid/kortizon içeren ilaçlar, epilepsi ilaçları, bazı antibiyotikler), kozmetik ürünler, nemli çevresel ortam, beslenme alışkanlıkları (işlenmiş ve glisemik indeksi yüksek gıdalar, süt ve süt ürünleri), duygusal stres ve hormonal düzensizlik gibi etkenler tarafından tetiklenebilir.
Akne genelde yüzü tutmakla beraber ense, göğüs ve sırtı da tutabilir. Başlangıçta siyah nokta ve beyaz noktalar (açık ve kapalı komedonlar), daha ilerleyen dönemde ise kızarık şişlikler, irinli apse ve akıntılı kistler ile seyreden hastalık, uygun şekilde tedavi edilmezse kişinin sosyal hayatını ciddi anlamda olumsuz etkileyebilecek leke ve izler bırakarak iyileşir.
Hafif şiddette seyreden akne olguları için antiseptik, antibiyotik ve a vitamini türevleri (retinoik asit, adapelen) içeren sürülecek ilaçlar (krem, jel, pomat), kimyasal peeling (salisilik asit, TCA), lazer (Spectra) peel, daha şiddetli seyreden olgularda ise ağızdan antibiyotikler ve isotretinoin kullanılabilir. Ek olarak, komedonların mekanik olarak temizlenmesi (komedon ekstraksiyonu), hormonal bozukluğun eşlik ettiği olgularda hormon tedavileri (doğum kontrol hapları), kist ve apselerin drenajı ve/veya lezyon içi ilaç enjeksiyonu yöntemleri de akne tedavisinde sıkça kullanılır.
Akne tedavisinde ağızdan isotretinoin tedavisi için kullanılan ilaçların (Roaccutane, Zoretanin, Acnegen, Aknetrent) özel bir yeri olduğu için daha fazla açıklamanın gerekli olduğunu düşünüyorum. Bu ilaçlar aknenin oluşumundaki tüm evreler üzerine etkili a vitamini türevleridir. Her ilaç tedavisi gibi bazı istenmeyen etkileri bulunan bu ilaçlar yalnızca Dermatoloji uzmanı gözetiminde kullanılmalıdır. Doktorunuz sizi ilacın olası olumsuz sonuçları hakkında bilgilendirerek tedavi başlangıcında ve belirli aralıklarla (genellikle ayda bir defa) sizi muayene edip kan tahlillerinizi görmek isteyecektir. Bu ilaçlarla ilgili en önemli bilinmesi gereken konu, ilacın anne karnındaki bebek üzerinde yaşamla bağdaşmayan olumsuz etkileri (teratojenik) olduğudur. Bu bakımdan ilacı kullanırken ve tedavi bitiminden bir ay sonrasına kadar kan bağışında bulunmamak ve (yalnızca kadın hastalar için) etkili bir doğum kontrol yöntemi ile korunmak gerekir. Bu ilaçların kadın veya erkek doğurganlığı üzerine olumsuz bir etkileri (kısırlık) bulunmamaktadır.
Akne tedavisi genellikle haftalar, aylar boyunca devam eden, çeşitli tıbbi uygulamalar arasında uygun geçişler yapılması suretiyle tedavinin bireyselleştirilmesinin gerektiği bir süreçtir. Bu süreci doğru yönetebilmek ise Dermatoloji uzmanının görevidir.
Bir sonraki yazımda akne izleri ve bunların tedavileri ile devam edeceğim. Sağlıklı günler dilerim.
